Motyw rewolucji - Motyw rewolucji w literaturze. Zygmunt Krasiński Nie-Boska komedia. Autor przedstawia obóz rewolucjonistów – tworzą go: robotnicy, chłopi, rzeźnicy, szewcy, rzemieślnicy, lokaje…. Charakterystyczna dla tego rozwrzeszczanego tłumu jest frygijka (czapka wolności noszona w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej).

Szkoła ponadgimnazjalna klas 2,3 autorka: Katarzyna Włodkowska Temat: Motyw miasta w wybranych tekstach kultury. Po tej lekcji dowiesz się: Jaką funkcję pełni motyw miasta w wybranych tekstach kultury? Poznasz opisy miast ukazanych w „Lalce” B. Prusa, „Dżumie” A. Camusa i „Zbrodni i karze” F. Dostojewskiego oraz w filmie pt. „Joker”. Motyw miasta jest niezwykle popularny w tekstach kultury. Zazwyczaj występuje w opozycji do toposu wsi. Miasto bywa ukazywane jako przestrzeń demoniczna, która wpływa destrukcyjne na osobowość człowieka. Człowiek w jego murach ma często poczucie anonimowości, czuje się samotny. W dużych aglomeracjach bohaterowie są ukazywani jako ofiary rozwoju cywilizacyjnego. Miasto bywa stymulatorem oraz współreżyserem akcji wielu utworów. Moim zdaniem miasto determinuje życie jego mieszkańców. Pisząc o motywie miasta, nie sposób nie odnieść się do Oranu, miasta opisanego w „Dżumie” Alberta Camusa. Chociaż leży nad zatoką, jest usytuowane do niej tyłem. Na pierwszy rzut oka Oran jest zwykłym miastem, dość brzydkim, pozbawionym drzew, ogrodów i ptaków. Nazwane jest miastem nijakim, pozbawionym wyrazistości i wyjątkowości. Zmiana pór roku dokonuje się niemalże niezauważalnie. Pięknie jest tu jedynie zimą. Narrator zaznacza, że aby poznać miasto, trzeba dociec, jak się w nim pracuje, kocha i umiera: „W naszym małym mieście, może za przyczyną klimatu wszystko robi się razem, z miną jednako szaleńczą i nieobecną.” Ludzie nudzą się, nie mają pomysłu jak spędzać czas, starają się nabrać przyzwyczajeń. Głównym zajęciem jest praca, a wartością dla nich istotną – pieniądze. Mają również upodobania do prostych przyjemności. W wolnym czasie (w sobotę i niedzielę) chodzą do kina i kąpią się w morzu. Czasami spotykają się w kawiarniach lub przesiadują na balkonach. Mieszkańcy Oranu nie mają wątpliwości ani refleksji dotyczących ich stylu życia. Interesujący obraz miasta pojawia się również w powieści Dostojewskiego pt. ”Zbrodnia i kara”. Petersburg w „Zbrodni i karze” to miejsce brudne, zatłoczone i pogrążone w nędzy. Autor celowo rezygnuje z opisów fasadowo-reprezentacyjnych przestrzeni stolicy, aby wyeksponować przygnębiającą atmosferę miasta. Miasto jawi się jakby stworzone do zbrodni: szare i okrutne, zapełniają je szynki, traktiernie, domy publiczne, spelunki, podrzędne hoteliki, posterunki policji. Dostojewski stosuje zbliżenia, drobiazgowe opisy przestrzeni, aby wyeksponować narastający dramat mieszkańców. Są to ludzie wykorzenieni, samotni, pozbawieni oparcia oraz rodziny. Życie traktują jak brutalną walkę o byt. Miasto ich zniewala, determinuje ich postępowanie, więzi. Ludzie gubią się w jego labiryntowej przestrzeni. W Petersburgu przygnębiające są nie tylko opisy ulic, ale również mieszkania bohaterów. Są pozbawione intymności, jak mieszkanie Marmieładowa, czy klaustrofobiczne, jak izba wynajmowana przez Raskolnikowa. Pokój bohatera był niski, tapeta odpadała ze ścian. Okno było małe i brudne, przez co nastrój przygnębienia był jeszcze spotęgowany. Nieliczne meble i nieczytane od dawna książki pokryte były grubą warstwą kurzu. O destrukcyjnym wpływie przestrzeni na bohatera świadczą słowa matki Rodiona: „Jakie masz liche mieszkanie Rodia, istna trumna (…). Jestem przekonana, że mieszkanie jest w połowie winne temu, że wpadłeś w melancholię”. Rodion ze wstrętem myśli o swoim pokoju: „przecież to tam, w tym kącie, wylęgło się tamo i dojrzewało już przeszło miesiąc”. Miastem zróżnicowanym społecznie jest Warszawa przedstawiona w powieści B. Prusa pt. „Lalka”. Zgodnie z realistyczną konwencją Prus starał się wiernie oddać topografię XIX wiecznej Warszawy. Każde wydarzenie zostało osadzone w realiach stolicy. Dowiadujemy się, że sklep Wokulskiego i mieszkanie Rzeckiego znajdują się na Krakowskim Przedmieściu, Łęccy mieszkają przy Alejach Ujazdowskich i chętnie odwiedzają Teatr Wielki. W Warszawie, jak w soczewce, ogniskują się problemy społeczeństwa. Obok świata arystokratycznego współistnieje świat niedostatku i upadku, czego dowodem jest opis Powiśla. Prus ukazuje tragiczne warunki życia biedoty, szerzące się choroby, przestępczość i prostytucję. Powieściowa Warszawa jest miastem zróżnicowanym, ukazującym panoramę społeczną. Niezwykłe interesująca wizja miasta pojawia się w filmie pt.”Joker”. Akcja filmu rozgrywa się w latach 80. Dwudziestego wieku w Gotham city. To dystopijne miasto wpływa na mieszkańców, ukazane jest jako przestrzeń prowokująca do zbrodni, przestępstw, w której nie ma miejsca na miłość. Główny bohater doświadcza ogromnej samotności, boryka się z odrzuceniem i frustracją. „Zawarliśmy kilka elementów z kanonu i osadziliśmy historię w zepsutym Gotham City około roku 1981, bo to cofa nas do tego okresu, a jednocześnie oddala od świata komiksowego, który znamy dziś tak dobrze z filmów” — tłumaczy reżyser. „Joker” zabiera widzów w mroczne zaułki Gotham City oraz umysłu głównego bohatera. Motyw miasta podejmowany jest przez twórców niemalże każdej epoki literackiej. Przestrzeń stawała się często pretekstem do refleksji na temat człowieka, jego kondycji i relacji międzyludzkich. Bez wątpienia miasto wpływa na decyzje bohaterów i często determinuje ich wybory. Poniżej znajduje się interaktywna prezentacja, która pozwoli Tobie poszerzyć wiedzę na temat motywu miasta. Dla nauczyciela Realizacja podstawy programowej: Kształtowanie dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej uczniów. Rozumienie historii literatury i dziejów kultury jako procesu, a także dostrzeganie roli czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na ten proces. wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe; rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji; porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne; Przygotowane na licencji CC-BY-NC-ND

Jak większość osób, które tutaj zaglądają, wie, na co dzień zajmuję się kształceniem młodzieży w zakresie literatury i języka. Mówiąc prościej: jestem polonistką. I chociaż (na ten moment) żadnej z klas technikum nie uczę, to jednak na maturach swoje odsiedziałam. I jedyny Pan Bóg wie, ile głupot się nasłuchałam. Ja rozumiem, że nerwy, stres, że nie lubią polskiego, że umysły ścisłe albo dusza artysty, ale gdyby tak włożyć minimum wysiłku i przeczytać chociaż kilka lektur (z gwiazdką!), to od razu stres byłby mniejszy, głowa nie taka znowu pusta i egzaminator mniej rozwścieczony. Uwierz mi: da się. Ja na studiach czytałam 50 książek na semestr (4-miesięczny!), a Ty nie dasz rady tych kilku w 3 czy 4 lata? Dobre sobie! Komedia pomyłek Wiadomo, że czasami zdarzają się przejęzyczenia, dlatego zwyczajowo komisja w swej wspaniałomyślności dopytuje, powtarza, za pomocą intonacji sugeruje, że coś było (bardzo) nie tak. Bywa, że maturzysta ocknie się, poprawi i wtedy problemu nie ma, gorzej jest jednak, kiedy brnie dalej w swoje bagienko. Jakie więc najgłupsze informacje udało mi się uzyskać od zdających? Romeo i Julia postrzelili się z miłości: ona zabiła jego, a on ją. Proste? „Lalka” jest poezją. I nie, nie chodziło tutaj o wyjątkowe doznania, ale o wiersz. „Treny” napisał Jan… Matejko. A Kochanowski pewnie w tym czasie malował „Bitwę pod Grunwaldem”. Najświeższe zaś doniesienia mówią o tym, że Jacek Soplica wziął ślub, upił się, a po pijaku zabił swojego przyjaciela, bo mieli spór o zamek. Tylko Ewy tam zabrakło. Stolnik zaś przygotował dla Soplicy CZARNĄ MAŹ, bo chciał go otruć, jednak Jacek się zorientował, że to spisek (zamach?) i nic nie zjadł. Biedny. No dobrze, ale dlaczego właściwie o tym wspominam? Otóż dzisiaj chciałam się z Tobą podzielić lekturami, dzięki którym będziesz w stanie odpowiedzieć na zdecydowaną większość tematów egzaminacyjnych. Biorąc pod uwagę artykuł, który kilka dni temu wywołał burzę w sieci, a w którym posądzano Ministerstwo, że obarcza biednych przyszłych maturzystów czytaniem AŻ 6-7 książek rocznie, podam Ci moje TOP 5. Żeby nie było, że jestem gołosłowna, podrzucę Ci przykładowe pytania z tegorocznej matury ustnej. Zapraszam! Biblia Tak, dobrze czytasz. I nie, to, że nie wierzysz w Boga nie ma tutaj nic do rzeczy. Dlaczego? A dlatego, że jest tutaj traktowana jako tekst kultury – nie jest wartościowana pod względem prawdziwości czy ewentualnej umiejętności nawracania niewierzących, ale jest najzwyklejszym tekstem literackim, który można analizować, interpretować i czynić punktem wyjścia do rozważań na różne tematy. A jest ich całkiem sporo. Wątki biblijne w dziełach literackich (i nie tylko) to temat, który pojawił się w zeszłym roku i w tym znowu. Pytania różniły się tylko tekstem źródłowym, który należało omówić. I powiedz mi teraz: jak bez znajomości Biblii odnajdziesz te wątki w innych tekstach? Poza tym mamy tutaj też miłość (Pieśń nad pieśniami), stosunek człowieka do Boga, stylizację językową, motyw apokalipsy, motyw brata, zabójstwa, nauczyciela, ojca, matki, syna, stworzenia świata, pokonywania przeciwności losu i wiele, wiele innych. W jaki sposób twórcy w swoich dziełach przedstawiają ludzkie słabości? (Kain i Abel) Jak twórcy w swoich dziełach przedstawiają krainy szczęścia i dostatku? (raj) Jaki obraz człowieka w sytuacji wyboru przedstawiają twórcy? (Kain i Abel, Hiob) Jak postrzegana jest mądrość w tekstach kultury? (Bóg jako mądrość) Motyw kobiety w tekstach kultury. (Ewa!) Mitologia Podobnie jak Biblia, tak i Mitologia, ma w sobie wiele historii, a co za tym idzie, po zaznajomieniu się z jej treścią, można omówić wiele wątków, które mogą pojawić się na maturze. W tym roku najtrudniejszym pytaniem, które się przytrafiło był motyw ikaryjski w tekstach kultury. I powiedz mi, jak omówisz motyw, skoro nie znasz mitu o Dedalu i Ikarze? A jak odwołasz się do mitologizmów albo ogółu związków frazeologicznych? I znowu, mamy tutaj przecież motywy winy i kary, miłości matki do córki, pór roku czy przyrody w ogólności, poświęcenia, stworzenia świata, wojny, podstępu i tak dalej, i tak dalej. Jak twórcy w swoich dziełach ukazują niespełnioną miłość? (Orfeusz i Eurydyka) W jaki sposób twórcy w swoich dziełach przedstawiają ludzkie słabości? (Pandora) Jaki obraz człowieka w sytuacji wyboru przedstawiają twórcy? (Pandora, Orfeusz i Eurydyka) Motyw kobiety w tekstach kultury. (Eurydyka, Pandora, Demeter, Kora, Atena, Afrodyta…) Jaki obraz człowieka w sytuacji wyboru przedstawiają twórcy? (spór o wybór najpiękniejszej bogini!) Treny Jana Kochanowskiego Tak, ja też przewracam oczami, kiedy widzę to nazwisko. Naprawdę, nie czerpię żadnej przyjemności z katowania niewinnych uczniów twórczością tego pana. Niestety, muszę przyznać, że cykl trenów jest niemalże niewyczerpanym źródłem motywów. Co poza miłością ojca do córki? Motyw dziecka, śmierci, mędrca (i mądrości), filozofa, przemiany duchowej, snu, tragedii, cierpienia… W jaki sposób twórcy w swoich dziełach przedstawiają ludzkie słabości? (śmierć i niemożność pogodzenia się z utratą bliskiej osoby) Jaki obraz człowieka w sytuacji wyboru przedstawiają twórcy? (rozterki filozoficzne) Jak twórcy w swoich dziełach przedstawiają śmierć? (śmierć Urszulki – przedwczesna) Czym mogą być wspomnienia w życiu człowieka? (wspomnienia o Urszulce, Tren XIX – Sen – wspomnienia o matce) Jak postrzegana jest mądrość w tekstach kultury? (Tren IX) Pan Tadeusz Chociaż jest to jedna z podstawowych lektur (mieści się w top 3, jeżeli chodzi o przydatność), to praktyka pokazuje, że najmniej osób ją czyta, a co za tym idzie – najwięcej się pogrąża. Bo znowu, jeżeli pominiemy sam gatunek literacki, który reprezentuje, to mamy tutaj całą kopalnię motywów: zwyczaje i obyczaje szlacheckie, motyw zabawy, maski, zabójstwa, miłości, tańca, muzyki, polowania, zamku, domu, księdza, relacji młodych ze starymi, bogatych z biednymi, znów: przemiany duchowej, winy i kary, przebaczenia, ślubu, patriotyzmu, polskości… Jak twórcy w swoich dziełach ukazują niespełnioną miłość? (Soplica i Ewa) W jaki sposób artyści w swoich dziełach ukazują różnice społeczne? (szlachta i szlachta zaściankowa) W jaki sposób twórcy w swoich dziełach przedstawiają ludzkie słabości? (pijaństwo Soplicy) Jak twórcy w swoich dziełach przedstawiają krainy szczęścia i dostatku? (Soplicowo) Jaki obraz człowieka w sytuacji wyboru przedstawiają twórcy? (Soplica po podaniu czarnej polewki, Klucznik po spowiedzi Soplicy) Jak twórcy w swoich dziełach przedstawiają śmierć? (powód do zemsty) Czym mogą być wspomnienia w życiu człowieka? (źródło poczucia winy – spowiedź Soplicy) Lalka Jeżeli myślałeś (myślałaś), że ten tekst nie pojawi się w moim zestawieniu, to jakże naiwne było Twoje myślenie. Ta cegiełka jest absolutnym numerem jeden, jeżeli chodzi o wszelkie zbiory motywów i toposów (nie, to nie jest to samo). Prus się postarał, żeby uprzyjemnić / uprzykrzyć (niepotrzebne skreślić) życie swoim czytelnikom. Ale! Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło: jeżeli już poświęcisz się i przeczytasz te niespełna 700 stron, to na 95% znajdziesz tam motyw, który trafi Ci się na maturze. Zapożyczenia? Proszę bardzo! Miłość? Nie ma sprawy! Miasto? Są nawet dwa! Wieś? Bez problemu! Podobnie jak pamiętnik, sklep, podziały społeczne, bogactwo, bieda, choroba, cierpienie, wojna, powstanie, Żyd, naukowiec, wynalazki, sposoby spędzania wolnego czasu, relacje młodych ze starymi, bogatych z biednymi, flirtu, muzyki (i muzyka!), śmierci, poświęcenia, pokonywania przeciwności… Jak twórcy w swoich dziełach ukazują niespełnioną miłość? (Wokulski i Izabela) W jaki sposób artyści w swoich dziełach ukazują różnice społeczne? (warstwy społeczne: arystokracja, mieszczaństwo…) Jak twórcy przedstawiają w swoich dziełach różnice między pokoleniami? (Rzecki i Wokulski) W jaki sposób twórcy w swoich dziełach przedstawiają ludzkie słabości? (miłość i pieniądze) Czym mogą być wspomnienia w życiu człowieka? (Pamiętnik starego subiekta!) Jak postrzegana jest mądrość w tekstach kultury? (Ochocki – naukowiec) Inne teksty, które mogą się przydać i które (z jakichś powodów) całkiem często były przytaczane to: Wesele – przydatne w przypadku motywu ślubu/wesela, wszelkich tematów związanych z symbolami, zjawami, patriotyzmem i polskością. Dziady – szczególnie przydatna jest część III i II (w tej kolejności). Mamy tutaj motywy związane z walką w obronie ojczyzny oraz relacji człowieka z Bogiem. W II części wspomniane wyżej zjawy, a także obrzędy. Zbrodnia i kara – kolejna kobyła, którą jedni kochają, a drudzy nienawidzą, ale jeżeli chodzi o motyw miasta to jest to drugi (zaraz po „Lalce”) najczęściej przytaczany tekst. Poza tym uwielbiany temat psychiki zbrodniarza, a także tytułowych: zbrodni i kary. Ludzie bezdomni – ulubiony tekst przy tematach związanych z poświęceniem, nauką (i mądrością), nieszczęśliwą miłością oraz podziałami społecznymi. Ferdydurke – w tym roku groteska pojawiła się zarówno na maturze pisemnej (rozszerzonej), jak i ustnej. Ten tekst jest chyba najlepszym przykładem tegoż zabiegu. Poza tym mamy tutaj nowoczesność, nauczyciela, zdrobnienia i neologizmy. Granica – tutaj kłania się motyw kariery, pięcia się po szczeblach sukcesu, ale są też podziały społeczne, szeroko pojęta moralność, miłość, bohater dynamiczny. Przedwiośnie – jedna z moich ulubionych lektur 🙂 Motyw utopii, raju, stosunków ojciec-syn, matka-syn, przemiany wewnętrznej bohatera, podróży, dojrzewania (fizycznego i światopoglądowego), relacji bogatych z biednymi, miłości, miasta, wsi… Inny świat – idealny przykład w przypadku szeroko pojętej literatury wojennej czy obozowej. Poza tym odwrócony dekalog, praca, wpływ literatury na życie człowieka. Tango – jedna z ciekawszych lektur na poziomie liceum/technikum. Idealna do tematów związanych z różnicami międzypokoleniowymi i rodziną. Oczywiście polecam przeczytać wszystkie lektury, ale jeżeli już złapie Cię niemoc (jak bohatera „Ferdydurke” w starciu ze Słowackim 😉 ), to weź pod uwagę mój „ranking” i daj znać, jak Ci poszło. Powodzenia!

Numer: 45675. Przesłano: 2021-01-14. Dział: Szkoła ponadpodstawowa. Historia Hioba w tekstach kultury. Scenariusz lekcji języka polskiego. Konspekt lekcji języka polskiego dla klasy I szkoły ponadpodstawowej (z innowacją pedagogiczną: “Piosenka jako tekst kultury na lekcjach języka polskiego”) Temat: Historia Hioba w tekstach kultury.

Konspekt wypowiedzi Wprowadzenie Tematyka narodowa jest często reprezentowana w tekstach kultury. Ze względu na burzliwą historię Polaków jest jednym z najważniejszych i najpopularniejszych tematów podejmowanych przez artystów w ich dziełach. Teza W tekstach kultury różne wyobrażenia Polski są związane z tematyką dzieł i ich wymową, czasem powstania oraz postawą artystyczną autora. Rozwinięcie 1. Argumenty związane z tekstem danym w zadaniu (Stanisław Wyspiański, Wesele) • wyobrażenie Polski w scenie 16., aktu III: Polska definiowana jest w ostatnim akcie dramatu w rozmowie Poety i Panny Młodej, która opowiada swój artykuł aby odblokować treśćKonspekt wypowiedzi Wprowadzenie Tematyka narodowa jest często reprezentowana w tekstach kultury. Ze względu na burzliwą historię Polaków jest jednym z najważniejszych i najpopularniejszych tematów podejmowanych przez artystów w ich dziełach. Teza W tekstach kultury różne wyobrażenia Polski są związane z tematyką dzieł i ich wymową, czasem powstania oraz postawą artystyczną autora. Rozwinięcie 1. Argumenty związane z tekstem danym w zadaniu (Stanisław Wyspiański, Wesele) • wyobrażenie Polski w scenie 16., aktu III: Polska definiowana jest w ostatnim akcie dramatu w rozmowie Poety i Panny Młodej, która opowiada swój sen. Bohaterka to chłopka, Jadwiga Mikołajczykówna, wychodząca za mąż za krakowskiego inteligenta, Lucjana Rydla. Poeta zaś to krakowski inteligent, poeta młodopolski; jego pierwowzorem był Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Panna Młoda nie wie, gdzie jest Polska i czy warto jej w ogóle szukać. Poeta próbuje wyjaśnić wątpliwości rozmówczyni, sprowadzając definiowanie do prostego gestu położenia ręki na sercu, bo „to Polska właśnie”. Fraza ta zamyka scenę. Wyspiański jednym scenicznym gestem w pełni wyraził to, co najważniejsze dla każdego Polaka: ojczyznę nosimy we własnym sercu, to pamięć o niej i najwyższy szacunek dla niej, to wartość najważniejsza, • cechy Polski w scenie 16. i sposób jej prezentacji: – zastosowanie konwencji snu: Polska pojawia się we śnie, jest odległa, nierealna, – zastosowanie konwencji baśniowej: złe moce, złota kareta, daleka podróż; istniejąca w wyobraźni, nierealna, fantastyczny twór, – paradoks dotyczący istnienia Polski: „po całym świecie możesz szukać […] i nigdzie jej nie najdziecie” – „serce […] A to Polska właśnie”: szczególna, jedyna w swoim rodzaju. 2. Wykorzystanie całości dramatu (Stanisław Wyspiański, Wesele) • bronowicka chata: miejsce, gdzie zorganizowano ucztę weselną, symbolizuje Polskę: – wygląd i wystrój: wyposażenie świadczy o inteligencko-szlacheckim oraz chłopskim pochodzeniu jej mieszkańców, – uczestnicy biesiady: inteligencja krakowska, okoliczne bronowickie chłopstwo, ksiądz i karczmarz – Żyd, zjawy z przeszłej historii Polski, – tematyka rozmów: różnorodna (np.: sztuka, polityka, historia, praca, miłość; mówi się o wszystkim); próba zorganizowania i przeprowadzenia podczas wesela w bronowickiej chacie akcji powstańczej jako test sprawdzający kondycję społeczeństwa oraz gotowość Polaków do walki o wolność, – obraz Matki Boskiej Częstochowskiej symbolizujący Koronę oraz obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej symbolizujący Litwę, • inne symboliczne wyobrażenia Polski w dramacie: – „pożarny gmach”: tak… 1VJMqvc.

9eesfm2dwv.pages.dev/118

9eesfm2dwv.pages.dev/365

9eesfm2dwv.pages.dev/379

9eesfm2dwv.pages.dev/208

9eesfm2dwv.pages.dev/309

9eesfm2dwv.pages.dev/204

9eesfm2dwv.pages.dev/31

9eesfm2dwv.pages.dev/174

9eesfm2dwv.pages.dev/377

historia polski w tekstach kultury